Energy Saver

Termomodernizacja budynków mieszkalnych – jak otrzymać dofinansowanie?

Termomodernizacja stanowi kluczowy proces mający na celu poprawę efektywności energetycznej budynków. Poprzez zastosowanie nowoczesnych technologii i skuteczną izolację termiczną, można nie tylko osiągnąć znaczącą redukcję kosztów związanych z ogrzewaniem, ale również wnieść ważny wkład w ochronę środowiska.

Co kryje się pod pojęciem: termomodernizacja?

Jednym z głównych aspektów procesu termomodernizacji budynku jest zastosowanie nowoczesnych technologii grzewczych, które są bardziej energooszczędne i ekologiczne. Wprowadzenie systemów opartych na odnawialnych źródłach energii, takich jak pompy ciepła czy kolektory słoneczne, przyczynia się do bardziej zrównoważonej eksploatacji zasobów energetycznych. To nie tylko redukuje emisje do atmosfery, ale też zmniejsza zależność od tradycyjnych źródeł energii, takich jak węgiel czy gaz.

Równie ważną rolę odgrywa izolacja termiczna ścian, dachu, podłogi i okien, ponieważ eliminuje straty ciepła, co z kolei prowadzi do znacznego zmniejszenia zużycia energii na ogrzewanie. Ponadto poprawa izolacji wpływa bezpośrednio na komfort termiczny mieszkańców, eliminując zjawisko przeciągów i chłodzenia się ścian w okresie zimowym.

Termomodernizacja to nie tylko inwestycja w efektywność energetyczną budynków, ale także ważny krok w kierunku zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska. Dofinansowania publiczne stanowią istotne narzędzie wspierające ten proces, umożliwiając jednocześnie obniżenie kosztów eksploatacji budynków i tworzenie bardziej przyjaznych dla środowiska przestrzeni mieszkalnych.

Dostępne dofinansowanie na termomodernizację

W Polsce w roku 2024 istnieje kilka programów dofinansowania, które wspierają termomodernizację budynków. Dofinansowania te mają zachęcić właścicieli domów do inwestycji w efektywność energetyczną oraz poprawę jakości powietrza, którym oddychamy. Warto korzystać z dostępnych środków, aby przyczynić się do ochrony środowiska i obniżenia kosztów eksploatacji budynków.

Czyste powietrze

Jednym z najbardziej znanych jest program “Czyste powietrze”, który funkcjonuje od 2019 roku. Jego celem jest poprawa jakości powietrza oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych jednorodzinnych

O decyzji dotyczącej kwalifikacji do programu oraz wysokości udzielonego wsparcia decyduje między innymi dochód wnioskodawcy. Maksymalne roczne wynagrodzenie osoby składającej wniosek nie może przekroczyć 135 tysięcy złotych. Osoby o niskich dochodach mają prawo do otrzymania wyższego poziomu wsparcia. Zwiększony poziom dofinansowania przysługuje osobom, których miesięczny dochód wynosi 2651 złotych w przypadku osób samotnych oraz 1894 złote na każdą osobę w gospodarstwach domowych wieloosobowych. Najwyższy poziom dofinansowania obejmuje osoby z miesięcznym dochodem nieprzekraczającym 1526 złotych w przypadku gospodarstw domowych jednoosobowych oraz 1090 złotych na każdą osobę w gospodarstwach domowych wieloosobowych.

Dofinansowanie w ramach programu może obejmować:

  • dotacje na materiały izolacyjne, takie jak styropian, wełna mineralna czy płyty OSB;
  • dotacje na wymianę źródła ciepła, np. pompy ciepła, piece na biomasę
  • dotacje na audyt energetyczny.

Co ważne, dofinansowanie termomodernizacji mogą otrzymać zarówno osoby fizyczne, jak i wspólnoty mieszkaniowe oraz przedsiębiorcy, czy fundacje. 

Ulga termomodernizacyjna

Innym narzędziem w obszarze dofinansowań jest ulga termomodernizacyjna, czyli forma odliczenia kosztów inwestycji proekologicznej od podstawy obliczenia podatku. Jest ona skierowana do właścicieli budynków jednorodzinnych, którzy rozliczają się liniowo, według skali podatkowej lub ryczałtem. Maksymalna kwota odliczenia wynosi 53 000 zł rocznie w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w budynkach, których jest się właścicielem lub współwłaścicielem.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług w ramach ulgi termomodernizacyjnej można odliczyć między innymi:

  • materiały budowlane wykorzystywane do ocieplania przegród budowlanych, płyt balkonowych i fundamentów wchodzących w skład systemów ociepleń lub służące do ochrony przed wilgocią;
  • węzły cieplne z programatorami temperatury;
  • gazowe kotły kondensacyjne;
  • kotły olejowe kondensacyjne;
  • zbiorniki gazu lub oleju;
  • materiały budowlane wchodzące w skład instalacji ogrzewczej, przygotowania ciepłej wody;
  • materiały budowlane wchodzące w skład elektrycznego systemu grzewczego;
  • pompy ciepła z akcesoriami;
  • kolektory słoneczne wraz z osprzętem;
  • ogniwa fotowoltaiczne z akcesoriami;
  • stolarkę okienną i drzwiową;
  • materiały budowlane składające się na system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła lub odzyskiem ciepła i chłodu.

Premia oraz grant termomodernizacyjny

Są to dwa rodzaje wsparcia finansowego, które można otrzymać na realizację inwestycji związanych z poprawą efektywności energetycznej budynków. Premia termomodernizacyjna przysługuje z tytułu realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i jest formą zwrotu części kosztów kredytu zaciągniętego przez inwestora.

Grant termomodernizacyjny jest natomiast formą dotacji bezpośredniej, która nie wymaga spłaty. To instrument wsparcia, który może posłużyć do powiększenia opisanej wyżej premii. Grant jest udzielany w wysokości 10% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (bez podatku VAT) i powiększa premię termomodernizacyjną.

Obie formy wsparcia są dostępne w ramach programu Czyste Powietrze oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Wysokość premii termomodernizacyjnej wynosi:

  • 26% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego;
  • 31% łącznych kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, w tym przedsięwzięcia związane z odnawialnymi źródłami energii (OZE), obejmujące zakup, montaż, budowę lub modernizację instalacji OZE. Koszty instalacji OZE muszą stanowić co najmniej 10% łącznych kosztów termomodernizacji i instalacji OZE;
  • dodatkowe wsparcie w wysokości 50% kosztów wzmocnienia budynku wielkopłytowego. Dotyczy to realizacji termomodernizacji budynków z tzw. „wielkiej płyty” wraz z ich wzmocnieniem.

Program TERMO

Finansowanie programu TERMO pochodzi z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, którego operatorem jest Bank Gospodarstwa Krajowego, a środki są dostarczane z budżetu państwa przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Obejmuje on różne formy wsparcia remontów i modernizacji budynków, które przyczynią się do zwiększenia efektywności energetycznej obiektów, co za tym idzie, obniżą koszty związane z jego użytkowaniem. Jednym z elementów programu jest premia termomodernizacyjna udzielana w formie zwrotu części kredytu. O taką premię mogą ubiegać się właściciele lub zarządcy:

  • budynków mieszkalnych,
  • budynków zbiorowego zamieszkania,
  • budynków użyteczności publicznej, które są własnością jednostek samorządu terytorialnego i służą do realizacji zadań publicznych,
  • lokalnych sieci ciepłowniczych,
  • lokalnych źródeł ciepła.

Inną opcją jest premia remontowa przeznaczona dla właścicieli lub zarządców budynków wielorodzinnych, których użytkowanie rozpoczęto co najmniej 40 lat (a przypadku budynku należącego do SIM (TBS) – co najmniej 20 lat) przed dniem złożenia wniosku o premię

Warunkiem otrzymania dofinansowania jest wykazanie, że w efekcie przeprowadzonych prac termomodernizacyjnych zapotrzebowanie na energię zmalało o przynajmniej 25%, a w przypadku remontu wymagane jest uzyskanie 10% oszczędności energii. Dlatego kluczowym działaniem jest wykonanie profesjonalnego audytu energetycznego.

Premie remontowa – inna forma dofinansowania

Premia remontowa to dopłata, którą można otrzymać do kredytu przeznaczonego na remont lub modernizację budynków pod kątem poprawy efektywności energetycznej. Jej maksymalna wysokość wynosi 25% całkowitych kosztów inwestycji.

Proces składania wniosku o premię remontową nie jest skomplikowany, ale istotnym etapem jest przeprowadzenie audytu remontowego. Aby ubiegać się o premię, wnioskodawca musi złożyć formalny wniosek w Banku Gospodarstwa Krajowego, zawierający pełną dokumentację dotyczącą planowanych prac remontowych. Wśród wymaganych dokumentów znajduje się profesjonalny audyt remontowy zgodny z obowiązującymi regulacjami oraz kosztorys. Wzory dokumentów są dostępne na stronie internetowej BGK.

Jak właściwie przeprowadzić audyt remontowy?

Najlepiej powierzyć to zadanie osobie posiadającej wykształcenie z zakresu budownictwa, energetyki, odnawialnych źródeł energii lub inżynierii środowiska, posiadającej także certyfikat potwierdzający ukończenie kursu audytów.

Kluczowym jest, aby audyt był zgodny z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (Dz.U. 2009 nr 43 poz. 346).

Audyt remontowy składa się z czterech podstawowych elementów:

  • inwentaryzacji, czyli ustalenia rzeczywistego stanu budynku umożliwiające dokładną analizę jego kondycji;
  • analizy możliwych opcji remontowych, uwzględniającej aspekty związane z efektywnością energetyczną i ogólną funkcjonalnością obiektu;
  • szczegółowego planu działań remontowych zawierającego kwestie techniczne i finansowe, w tym zakres prac remontowych mających poprawić kondycję budynku, nie tylko te związane z oszczędzaniem energii;
  • wyboru najlepszego scenariusza, uwzględniającego koszty i korzyści związane z proponowanymi rozwiązaniami remontowymi.

Dla kogo premia remontowa?

Z premii mogą korzystać inwestorzy bez względu swój na status prawny, a do ubiegania się o to dofinansowanie termomodernizacyjne kwalifikują się osoby zarządzające budynkami wielorodzinnymi, których użytkowanie rozpoczęło się co najmniej 40 lat przed złożeniem wniosku o premię remontową lub co najmniej 20 lat przed złożeniem wniosku do banku kredytującego. Należy jednak pamiętać, że w tym drugim przypadku, muszą one spełnić jeszcze dwa dodatkowe warunki:

  • budynek musi należeć do społecznej inicjatywy mieszkaniowej lub towarzystwa budownictwa społecznego
  • budynek został wybudowany przy wykorzystaniu kredytu udzielonego przez BGK na podstawie wniosków o kredyt złożonych do dnia 30 września 2009 r. lub przy wykorzystaniu finansowania zwrotnego w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa.

Termomodernizacja dofinansowanie – kilka praktycznych wskazówek

  1. Na początek skonsultuj stan techniczny budynku z profesjonalnym audytorem energetycznym, który przeprowadzi pomiary i analizę zużycia energii, proponując optymalne rozwiązania termomodernizacyjne. Nie zapomnij, że niezbędny może być audyt energetyczny.
  2. Przejrzyj dostępne źródła dofinansowania, wybierając te, które najlepiej odpowiadają Twoim potrzebom. Każde źródło ma swoje kryteria, warunki i terminy naboru. 
  3. Przygotuj kompletny wniosek, zawierający opis projektu, kosztorys inwestycji, świadectwo charakterystyki energetycznej, zaświadczenia o prawie własności, oświadczenia finansowe itp. Wniosek najlepiej powierzyć doświadczonym doradcom, bo formalności są często zawiłe.
  4. Złóż wniosek w terminie i zgodnie z wymaganiami formalnymi. Terminy są ogłaszane na stronach instytucji udzielających wsparcia. 
  5. Śledź postęp rozpatrywania wniosku i stosuj się do zaleceń. Instytucja może prosić o uzupełnienia lub wyjaśnienia. 
  6. Po otrzymaniu decyzji o dofinansowaniu podpisz umowę i rozpocznij realizację projektu termomodernizacyjnego, zgodnie z założeniami i harmonogramem umówionym wcześniej. Po zakończeniu projektu rozlicz go z pomocą doradcy.